Smart Cities Mission: કેન્દ્ર સરકારની બહુપ્રતિક્ષિત યોજના સ્માર્ટ સિટી મિશનમાં દેશના 100 માંથી 22 શહેરો તેમના પ્રોજેક્ટ્સ સંબંધિત તમામ કામ માર્ચ સુધીમાં પૂરા કરી લેશે. સાથે જ બાકીના 78 શહેરોનું કામ પણ આગામી 4 થી 6 મહિનામાં પૂર્ણ થઈ જવાનો દાવો કરવામાં આવ્યો છે
વર્ષ 2015 હતું, કેન્દ્રમાં હાલની મોદી સરકાર હતી. 10 વર્ષ પછી નવા પ્રધાનમંત્રી તરીકે NDAએ એક વર્ષ પહેલા એટલે કે 2014માં બમ્પર જીત સાથે પરત ફરી હતી. લોકોને પણ આ સરકાર પાસેથી ઘણી અપેક્ષાઓ હતી. તેના પર ખરા ઉતરવા માટે 25 જૂને પ્રધાનમંત્રી મોદીએ એક મિશન શરૂ કર્યું હતું. જેનું નામ સ્માર્ટ સિટી મિશન છે. લોકોએ આ નામ પહેલીવાર સાંભળ્યું હતું, તેથી તેમની ઉત્સુકતા પણ વધી ગઈ. જ્યારે આ મિશન શરૂ કરવામાં આવ્યું ત્યારે તેનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય દેશના 100 શહેરોને સ્માર્ટ સિટીમાં રૂપાંતરિત કરવાનો હતો. હવે આ યોજના આ વર્ષે 9 વર્ષ જૂની થશે. તમને એ પણ જાણવાનું ગમશે કે આ મિશન ક્યાં સુધી પહોંચ્યું છે. અત્યાર સુધીમાં કેટલા શહેરો સ્માર્ટ બન્યા છે વગેરે. કેન્દ્રીય શહેરી અને આવાસ મંત્રાલયે માહિતી આપી છે કે પ્રથમ 22 શહેરો તેમના તમામ પ્રોજેક્ટ આ વર્ષના માર્ચ સુધીમાં પૂરા કરી લેશે. બાકીના 78 શહેરોનું કામ પણ 3 થી 4 મહિનામાં પૂરું થશે. આજે અમે તમને સ્માર્ટ સિટી મિશનની દરેક વિગતથી વાકેફ કરાવીશું.
સ્માર્ટ સિટી યોજના શું છે:
સૌથી પહેલા અમે તમને સ્માર્ટ સિટી યોજના શું છે તે સમજાવીશું. સ્માર્ટ સિટી મિશન એ મોદી સરકારની પહેલ છે. તેની મદદથી શહેરોમાં માહિતી અને ડિજિટલ ટેક્નોલોજી, પબ્લિક-પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપ દ્વારા શહેરોને વધુ સારા બનાવવાનો છે. આ મિશનની મદદથી ખાસ ધ્યાન ટકાઉ અને સર્વસમાવેશક વિકાસ પર છે. સ્માર્ટ સિટી મિશનનો હેતુ એવો દાખલો બેસાડવાનો છે કે જે સ્માર્ટ સિટીની અંદર અને બહાર દર્શાવી શકાય. સ્માર્ટ સિટી લોકોની સૌથી મહત્વની જરૂરિયાતો અને જીવન સુધારવાની સૌથી મોટી તકો પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. આ મિશન દેશના વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ 25 જૂન 2015ના રોજ લોન્ચ કર્યું હતું. આ મિશનને પૂર્ણ કરવાની જવાબદારી કેન્દ્રીય શહેરી વિકાસ મંત્રાલયની છે. મિશનને સફળ બનાવવા માટે 7,20,0000 કરોડ રૂપિયાનું ફંડ આપવામાં આવ્યું છે.
સ્માર્ટ સિટી મિશનમાં કેટલા શહેરોનો સમાવેશ:
સ્માર્ટ સિટી મિશન અંતર્ગત 100 શહેરોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે. આ શહેરોને ક્ષેત્ર વિકાસ યોજના હેઠળ અપગ્રેડ કરવામાં આવશે. આ મિશનમાં દેશના તમામ રાજ્યો સામેલ છે પરંતુ પશ્ચિમ બંગાળનું નામ સામેલ નથી. વાસ્તવમાં, કેન્દ્ર અને રાજ્ય વચ્ચેના રાજકીય મતભેદોને કારણે પશ્ચિમ બંગાળે ભાગ લીધો ન હતો. તે જ સમયે મહારાષ્ટ્રના મુંબઈ અને નવી મુંબઈએ પણ 100 શહેરોની યાદીમાંથી તેમના નામ પાછા ખેંચી લીધા હતા.
નીચે જુઓ સ્માર્ટ સિટી મિશન હેઠળ કયા 100 શહેરોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે:
પોર્ટ બ્લેર, વિશાખાપટ્ટનમ, તિરુપતિ, કાકીનાડા, અમરાવતી, પાસીઘાટ, ગુવાહાટી, મુઝફ્ફરપુર, ભાગલપુર, બિહારશરીફ, પટના, ચંદીગઢ, રાયપુર, બિલાસપુર, નયા રાયપુર, દીવ દાદરા અને નગર હવેલી, સિલ્વાસા, નવી દિલ્હી મ્યુનિસિપલ કાઉન્સિલ, પણજી, ગાંધીનગર, અમદાવાદ , સુરત, વડોદરા, રાજકોટ, દાહોદ, કરનાલ, ફરીદાબાદ, ધર્મશાલા, શિમલા, શ્રીનગર, જમ્મુ, રાંચી, મેંગલુરુ, બેલાગવી, શિવમોગા, હુબલી ધારવાડ, તુમકુરુ, દાવણગેરે, બેંગલુરુ, કોચી, તિરુવનંતપુરમ, કાવરત્તી, ભોપાલ, જબાલપુર ગ્વાલિયર, સાગર, સતના, ઉજ્જૈન, નાસિક, થાણે, બૃહદ મુંબઈ, અમરાવતી, સોલાપુર, નાગપુર, કલ્યાણ-ડોમ્બિવલી, ઔરંગાબાદ, પુણે, પિંપરી ચિંચવાડ, ઈમ્ફાલ, શિલોંગ, આઈઝોલ, કોહિમા, ભુવનેશ્વર, રાઉરકેલા, ઓલ્ગરેટ, લુધિયાણા, જાલંધર, અમૃતસર, જયપુર, ઉદયપુર, કોટા, અજમેર, નામચી, ગંગટોક, તિરુચિરાપલ્લી, તિરુનેલવેલી, ડિંડીગુલ, તંજાવુર, તિરુપુર, સાલેમ, વેલ્લોર, કોઈમ્બતુર, મદુરાઈ, ખત્મ, તૂતુકુડી, ચેન્નાઈ, ગ્રેટર હૈદરાબાદ, ગ્રેટર વારંગલ, અગ્રનગર, કરીમનગર, અગરતલા, મુરાદાબાદ, અલીગઢ, સહારનપુર, બરેલી, ઝાંસી, કાનપુર, પ્રયાગરાજ, લખનૌ, વારાણસી, ગાઝિયાબાદ, આગ્રા, રામપુર, દેહરાદૂન.
100માંથી 22 શહેરોનું કામ આગામી મહિને પૂરું થશે:
સ્માર્ટ સિટી મિશન અંતર્ગત 100માંથી પ્રથમ 22 શહેરો તેમના પ્રોજેક્ટ સંબંધિત તમામ કામ પૂર્ણ કરશે. સાથે જ બાકીના 78 શહેરોનું કામ પણ આગામી 3-4 મહિનામાં પૂર્ણ કરવામાં આવશે. આ 22 શહેરોમાં ભોપાલ, ઈન્દોર, આગ્રા, વારાણસી, ભુવનેશ્વર, ચેન્નાઈ, કોઈમ્બતુર, ઈરોડ, રાંચી, સાલેમ, સુરત, ઉદયપુર, વિશાખાપટ્ટનમ, અમદાવાદ, કાકીનાડા, પુણે, વેલ્લોર, પિંપરી-ચિંચવાડ, મદુરાઈ, અમરાવતી, તિરુચિરાપલ્લી અને તંજાવુરનો સમાવેશ થાય છે. છે. આવાસ અને શહેરી બાબતોના મંત્રાલય સાથે જોડાયેલા એક અધિકારીએ જણાવ્યું કે અમે માર્ચ સુધીમાં 22 સ્માર્ટ સિટીનું કામ પૂર્ણ કરીશું. કારણ કે આ શહેરોમાં કામ અંતિમ તબક્કામાં છે. આગામી ત્રણ-ચાર મહિનામાં અમે બાકીના શહેરોમાં પ્રોજેક્ટનું કામ પૂર્ણ કરીશું. બાકીના શહેરોની યાદીમાં 78 શહેરોનો સમાવેશ થાય છે.
સ્માર્ટ સિટીઝનું નાણાંકીય ધિરાણ:
સ્માર્ટ સિટીઝ સ્કીમ 50:50 મોડલ પર કેન્દ્ર પ્રાયોજિત યોજના છે. કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા જાહેર કરાયેલી રકમ હેઠળ દરેક શહેરને સરેરાશ 100 કરોડ રૂપિયા નાણાકીય સહાય તરીકે આપવામાં આવશે. જેમાં 50 કરોડ કેન્દ્ર દ્વારા આપવામાં આવશે અને બાકીના 50 કરોડ રાજ્ય સરકાર અથવા કેન્દ્ર શાસિત પ્રદેશ યોગદાન તરીકે આપશે. જો કે નવેમ્બર 2021ના આંકડાઓ અનુસાર કેન્દ્ર સરકારે 27,282 કરોડ રૂપિયા જાહેર કર્યા, જ્યારે રાજ્ય સરકારે માત્ર 20,124 કરોડ રૂપિયા જાહેર કર્યા.
સ્માર્ટ મિશન હેઠળ કઈ કઈ સુવિધાઓ મળશે
સ્માર્ટ મિશન અંતર્ગત લોકોને ઘણી બધી સુવિધાઓ મળવા જઈ રહી છે. તે અંતર્ગત
1.. પૂરતા પાણીની વ્યવસ્થા
2. નિશ્વિત વિજળીનો પુરવઠો
3. ઘન કચરાના નિકાલની યોગ્ય વ્યવસ્થા
4. કુશળ શહેરી ગતિશીલતા અને જાહેર પરિવહન
5. ખાસ કરીને ગરીબો માટે સસ્તા મકાન
6. મજબૂત આઈટી કનેક્ટિવિટી અને ડિજિટાઈઝેશન
7. ખાસ કરીને ઈ-ગવર્નન્સ અને નાગરિકોની ભાગીદારીવાળું સુશાસન
8. સારું પર્યાવરણ
9. નાગરિકોની સલામતી અને સુરક્ષા, ખાસ કરીને મહિલાઓ, બાળકો અને વૃદ્ધો
10. આરોગ્ય અને શિક્ષણ
